خالق بیتکوین، ساتوشی ناکاموتو نامیده میشود، اما هیچ فردی نمی‌‌داند که او دقیقاً کیست. هیچ فردی تا به حال، ساتوشی را به صورت حضوری ملاقات نکرده است. او میتواند یک مرد، یک زن یا یک گروه از افراد باشد. در 12 ژانویه‌‌ی سال 2009، بلاکچین بیتکوین آنلاین شد. اولین معامله بیتکوین، به قیمت 10 BTC (بیتکوین) بود. ساتوشی، آن را به یک برنامه‌‌نویس به نام هال فینی (Hal Finney) ارسال کرد. تا به حال، ساتوشی، تنها از طریق پیامرسان‌های اینترنتی و در ایمیل‌‌ها صحبت کرده است. در ماه آوریل سال 2011، ساتوشی ناپدید شد. تمام چیزی که از ساتوشی ناکاموتو به جای ماند، بیتکوین و این نام است.
در شبکه بیت کوین ، هر فرد میتواند تراکنشی را ایجاد کند و مقدار بیت کوینی را که به او منتقل شده و مالک آن است را به شخص دیگری انتقال دهد، اما برای جلوگیری از تقلب و دوبار انجام دادن یک تراکنش، افرادی بررسی صحت این تراکنش‌ها در زنجیره بلاکچین را بر عهده دارند و با استفاده از کامپیوترها تراکنش ها را تایید می‌کنند.
تمام کسانیکه در دنیا به شبکه بیت کوین سرویس می‌دهند، یک نسخه از شبکه و تمام تراکنش‌های ذخیره شده را در سیستم خود دارند و قادر خواهند بود تراکنش‌ها را تایید کنند. به اینکار اصطلاحاً استخراج یا ماینینگ و به این افراد ماینر می‌گویند. تمام تراکنش‌ها بیت کودر شبکه بلاک چین ذخیره میشود و همه می‌توانند یک نسخه از آن را داشته باشند و شاهد تمام تراکنش‌ها باشند. این موضوع باعث ایجاد دو مزیت بزرگ برای بیت کوین میشود:
1- شفافیت که از انجام تخلفاتی که به روش‌های معمول در پشت پرده انجام میشد جلوگیری می‌کند.
2- امنیت؛ چرا که اگر کسی بخواهد در شبکه دستکاری کند افراد دیگر که آنها هم نسخه اصلی شبکه بیت کوین را دارا هستند متوجه این موضوع می‌شوند و عملا چنین کاری غیر ممکن خواهد بود.
در کنار همه این ویژگی‌ها می توان به این موضوع هم اشاره کرد که بیت کوین یک پول دیجیتال است که ماهیت فیزیکی ندارد. در نگاه اول ممکن است این موضوع عجیب به نظر برسد اما اگر کمی دقت کنیم متوجه می‌شویم که امروز خیلی کمتر از اسکناس استفاده می‌کنیم و تقریبا همه کارهای خود را با کارت‌های بانکی انجام می‌دهیم. انتخاب روش دیجیتال به محیط زیست و هزینه‌های هنگفت تولید اسکناس نیز کمک زیادی می‌کند.
اکنون بیت کوین صدر نشین جدول ارزهای دیجیتالی است. اما بیت کوین یکی از چندین و چند ارز دیجیتالی است که کاربران می توانند مورد استفاده قرار دهند. ظهور این ارزهای دیجیتالی در ماه های اخیر با رشد چشمگیری مواجه بوده است به همین دلیل رگولاتورها تلاش در کشف موارد مصرف و همچنین معرفی این ارزها به کاربران در سراسر جهان دارند.
به علت گستردگی عملکرد بیت کوین در تجارت های دیجیتالی، این ارز گوی سبقت را از دیگر نمونه های مشابه ربوده است و به علت مزایای بالاتری که نسبت به دیگر ارزهای دیجیتالی دارد، صدرنشین جدول ارزهای دیجیتالی است.
در این مطلب می خواهیم 8 نکته اساسی که قبل از شروع سرمایه‌گذاری در بیت کوین مطرح کنیم، پس حتماً پیش از آغاز سرمایه‌گذاری این مطلب را مطالعه نمایید.
1. آماده پذیرش ریسک زیاد باشید.
بازار ارزهای دیجیتال گاهی اوقات بسیار پرسود است و اگر بر فرض مثال ۵ سال پیش با مقدار کمی پول مقداری بیتکوین خریداری می‌کردید امسال به سرمایه بزرگی تبدیل میشد اما حقیقت این است که بازار به دلیل شرایط خاصی که دارد (مانند بدون پشتوانه بودن و نوسانات بالا) دارای ریسک زیادی است. این ارزها مانند شرکت‌های بورسی نیستند که درآمد داشته باشند و املاک، کارخانه، مواد اولیه و چنین چیزهایی در اختیار داشته باشند. بیت کوین چیزی جز یک رشته کد نیستند و هیچ دولتی نیز پشتیبان آنها نیست. بنابراین همانطور که قیمت آنها رشد می‌کند، هر لحظه نیز ممکن است قیمت آنها به شدت افت کند.
2. هیچ‌کس قادر به پیش‌بینی نیست
. هیچ قانون، تئوری اقتصادی، الگو یا روندی وجود ندارد که با آن بتوانیم به شکلی کارآمد، ارزش بیت کوین را پیش‌بینی کنیم. این ارزها فقط براساس عرضه و تقاضا بالا و پایین می‌روند و کنترلی نیز بر آنها نیست. نهادی وجود ندارد که رشد و افت این ارزها را کنترل کند و فاکتورهایی بنیادی بسیار کمی وجود دارد که بتوانید براساس آن، قیمت یک بیت کوین پیش‌بینی کنید.
3. زمان مناسب برای خرید بیت کوین
هیچ قانون کلی و عمومی برای اینکه زمان مناسب خرید ارزهای رمزنگاری شده را تشخیص دهیم وجود ندارد. قیمت این ارزها با توجه به عرضه و تقاضا رشد یا افت می‌کند. اما باید در نظر داشته باشید زمانی که بازار هیجانی است و قیمت ارز در اوج خود قرار دارد اقدام به خرید نکنید و همینطور زمانی که قیمت یک ارز به شدت در حال سقوط است شاید خرید آن ارز عاقلانه نباشد.
بهترین زمان برای خرید، زمانیست که قیمت در سطح پایین‌تر تثبیت شده است. هنر معامله‌گر است که تشخیص دهد چه زمانی بیت کوین در وضعیت حبابی قرار دارد و چه زمانی قیمت به کف خود رسیده است. گرچه خرید بیت کوین در کف قیمت بسیار مشکل است و نمی‌توان کف‌ها و سقف‌های قیمت را به راحتی تشخیص داد.
دو اصل مهم برای زمانبندی خرید بیت کوین را در نظر داشته باشید:
• حباب قیمت ارزهای رمزنگاری شده را با حباب در بازارهای مالی مقایسه نکنید. افزایش 10 درصدی قیمت یک ارز در روز، حباب محسوب نمی‌شود و یک اتفاق عادی در بازار ارزهای رمزنگاری شده است. اما رشد 100 درصدی در یک روز میتواند حباب باشد، گرچه هیچ تضمینی وجود ندارد که قیمت بیشتر از آن رشد نکند.
• زمانی را برای مشاهده قیمت‌ها و رفتار بازار اختصاص دهید. فقط به خاطر اینکه یک کاهش قیمت جزئی رخ داده اقدام به خرید نکنید. شاید کاهش قیمت همچنان ادامه یابد. به دلیل اینکه می‌ترسید سود بزرگی را از دست دهید اقدام به خرید نکنید، فقط نظاره‌گر بازار باشید، اطلاعات‌تان را بالا ببرید و زمانی که فکر می‌کنید مناسب است دست به خرید بزنید. از طرف دیگر، زود دست به فروش نزنید، ارزی که در حال رشد است را نگهدارید و یا اینکه وقتی به سود رسیدید بخشی از آن را بفروشید و بخش دیگری را نگهداری کنید. شاید رالی صعودی به تازگی آغاز شده باشد.
4. باید بسیار دقیق باشید
هیچ راه برگشتی برای اشتباهات شما در دنیای ارزهای دیجیتال وجود ندارد، اگر مبلغی از دست دادید، برگرداندن آن تقریباً غیرممکن است. وقتی تراکنشی به یک کیف پول دیگر ارسال شد، غیرقابل برگشت است، حتی صاحب آن کیف پول ناشناخته است و نهادی مانند بانک وجود ندارد که کنترل کننده یا ناظر تراکنش‌ها باشد. کار کردن با کیف پول‌ها نیز نیاز به دقت بالایی دارد، زیرا آدرس کیف پول‌های بیتکوین به شکل خاصی هستند و نمی‌توانید آنها را به خاطر بسپارید.
آدرس بیت کوین چیزی شبیه این است: ۱CWAzSPKvU9kpFMbuU7K6YKH4R3ePrxztY
5. امنیت حساب‌تان را بالا ببرید
کیف پول‌های زیادی برای بیت کوین و به طور کلی ارزهای دیجیتال بصورت آنلاین، آفلاین و سخت‌افزاری وجود دارد. همچنین پلتفرم‌های زیادی برای خرید و فروش این ارزها ایجاد شده است. اما همه این کیف پول‌ها و ابزارها و پلتفرم‌ها معتبر و قابل اتکا نیستند.برخی از آنها با توجه به قوانین کشورشان، به ایرانیان خدماتی ارائه نمی‌کنند و ممکن است حساب شما را با ارز موجود در آن مسدود کنند. برخی از کیف پول‌های آنلاین که اجازه پشتیبان‌گیری از موجودی حساب‌تان را نمی‌دهند نیز خطراتی دارند و گاهی اوقات کلاهبرداران با ساخت کیف پول‌های آنلاین، هدفی جز سرقت موجودی شما ندارند. از جمله کیف پول‌های آنلاین معتبر برای بیتکوین و اتریوم سایت blockchain.info است.
به طور کلی راه‌ها مناسب برای حفاظت از بیت کوین‌های خریداری شده عبارتند از:
* فایل پشتیبان کیف پول را در یک فلش مموری کپی کنید و آنرا در مکان امنی نگه دارید. برخی از کیف پول‌ها مانند Myetherwallet که یک کیف پول برای اتریوم است (و ارزهایی که بر پایه شبکه اتریوم ایجاد شده‌اند را نیز پشتیبانی می‌کند)، فایل پشتیبان را برای دانلود به شما می‌دهد.
* پرینت گرفتن از کلید خصوصی و نگه داشتن آن بصورت آفلاین یکی از راهکارهایی است که میتواند امنیت ارز دیجیتال شما را تا حد زیادی بالا ببرد. بسیاری از کیف‌پول‌های معتبر امکان دریافت کلید خصوصی (private key) را برای کاربران فراهم کرده‌اند.
• برخی از کیف پول‌ها از Seed پشتیبانی می‌کنند. Seed در واقع عباراتی تصادفی است که معمولا 12 تا 24 کلمه است و برای بازیابی ارز مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور مثال کیف پول آنلاین Blockchain.info (که ارز بیتکوین، اتریوم و بیت‌کوین‌کش را پشتیبانی می‌کند) قابلیت دریافت Seed را به شما می‌دهد. این Seed را می‌توانید پرینت بگیرید تا دیگر نگرانی از بابت از دست رفتن موجودی نداشته باشید.
اما یکی از امن‌ترین و بهترین راه‌ها برای نگهداری بیتکوین و سایر ارزها، کیف‌پول‌های سخت‌افزاری مانند لجر نانو اس (Ledger Nano S) ترزور (TREZOR) و کیپ‌کی (KeepKey) هستند. این کیف‌پول‌ها می‌توانند کلید خصوصی را ایجاد کنند و تراکنش‌ها را بدون اینکه کامپیوتر شما درگیر شود انجام دهند. در کیف‌پول‌های سخت‌افزاری مهمترین اطلاعات کیف پول بیتکوین یعنی کلید خصوصی (private key) هیچگاه در معرض دسترسی به اینترنت قرار نمی‌گیرد.
با این حال، حتی اگر کیف پول سخت‌افزاری ندارید، می‌توانید یک کیف پول کاغذی بسازید. این کیف پول میتواند حامل میلیون‌ها یا میلیاردها تومان ارز دیجیتال باشد و صرفا یک تکه کاغذ است که کلید خصوصی روی آن پرینت گرفته شده و در گاوصندوق یا جای امنی نگهداری میشود.
حفظ رمزهای عبور از دیگر ابعاد امنیتی است. هیچگاه نباید از یک رمز عبور در چندین سایت استفاده کنید. کلیدهای خصوصی (Private keys) که کلید دسترسی شما به کیف پول‌تان است را در جای امنی نگهداری کنید. از حملات فیشینگ آگاه باشید و رمز عبورتان را فقط با چک کردن آدرس سایت وارد کنید. برخی از سایت‌ها خودشان را به جای سایت‌های معتبر جا می‌زنند و شما با وارد کردن رمز عبور خودتان در آن سایت‌ها، عملا مشخصات کیف پول‌تان را در اختیار سوءاستفاده کنندگان قرار می‌دهید.
6. قبل از سرمایه‌گذاری، ارز مورد نظر را بشناسید
همانطور که در بورس تهران عرضه اولیه سهام (IPO) وجود دارد، در دنیای ارزهای دیجیتال نیز عرضه اولیه سکه (ICO یا Initial Coin Offering) وجود دارد. عرضه اولیه ارز دیجیتال، به معنای انتشار توکن‌های یک ارز جدید است که معمولا توسط توسعه‌دهندگان آن ارز، طی تبلیغاتی گسترده به عموم معرفی میشود. اما متاسفانه در عرضه‌های اولیه ارز دیجیتال شاهد کلاهبرداری‌های بسیار زیادی هستیم بنابراین ضروری است پیش از هرگونه اقدامی تحقیق و بررسی بسیار زیادی را انجام دهید.
7. هیجان‌زدگی را کنار بگذارید
خرید و فروش هیجانی، در بازار ارزهای دیجیتال نیز وجود دارد. این یکی از ویژگی‌های معامله‌گران تازه‌کار است که با دیدن نشانه‌هایی از رشد یا افت قیمت، با هیجان به خرید و یا فروش ارز می‌پردازند و اغلب نیز نتیجه خوبی نمی‌گیرند. باید در ذهن داشته باشید که افت و رشد قیمت‌ها همیشه در بازارهای مختلف وجود دارد و در صورتی که در یک ارز معتبر سرمایه‌گذاری کرده‌اید، صبر و شکیبایی به خرج دهید. ارزهای دیجیتال نوسانات بسیار زیادی دارند و آنها که پرطرفدارتر هستند معمولا پس از یک دوره افت یا رشد بزرگ، دوباره خودشان را باز می‌یابند.
8. از سیستم‌های پونزی دوری کنید
هر سایتی که به شما وعده دوبرابر کردن بیتکوین را داد را نباید معتبر تلقی کنید. با روی کار آمدن ارزهای دیجیتال و سخت بودن پیگیری تراکنش‌های این نوع ارزها، سیستم‌های پونزی نیز در این حوزه فعالیت زیادی پیدا کرده‌اند. سیستم‌های پونزی سیستم‌هایی هستند که با بهانه پرداخت سود به سرمایه‌گذاران، با شیوه‌های مختلف، سرمایه افراد را جمع آوری می‌کنند و البته در ابتدای کار، سود سرمایه‌گذاران اولیه را نیز پرداخت می‌کنند. این سود از پول سرمایه‌گذاران بعدی تأمین میشود و شرکت یا فرد دریافت‌کننده سرمایه نیازی به انجام کار اقتصادی با پول دریافتی ندارد. سیستم‌های پونزی پس از مدتی افشا می‌شوند و این سرمایه‌گذاران هستند که فریب خورده و ضرر می‌کنند.
برای تشخیص سریع یک سیستم پونزی، اول از همه به عقل و منطق خودتان رجوع کنید. هر سیستم یا سایتی که وعده سود زیاد در کوتاه‌مدت را می‌دهد و هویت آن فرد یا شخص یا شرکت و همینطور فعالیت آنها به درستی مشخص و شفاف نیست، به احتمال زیاد یک سیستم پونزی است.
9. و اما آخرین و مهمترین نکته، قوانین در ایران در خصوص سرمایه گذاری و استفاده از بیت کوین
در ایران هنوز مانند بسیاری از کشورهای دیگر، تصمیم قطعی درباره استفاده و تولید از این نوع پول گرفته نشده‌است. البته به تازگی استخراج رمز ارزها به عنوان یک صنعت به رسمیت شناخته شده‌است و صحبت‌هایی مبنی بر تولید یک رمز ارز ملی در دولت رئیس‌جمهور جناب اقای روحانی به میان آمده است.
اداره نظام‌های پرداخت معاونت فناوری‌های نوین بانک مرکزی، نسخه ۰.۰ قوانین حوزه رمزارز را بر روی سایت خود قرار داد. این قواعد در ۱۳ صفحه و ۷ سرفصل زیر تدوین شده‌اند:
1. الزامات حوزه رمزارزهای جهانروا
2. الزامات ICO
3. الزامات حوزه رمزارز بانک مرکزی
4. الزامات حوزه رمزارز منطقه‌ای
5. الزامات عمومی صرافی‌ها
6. الزامات عمومی حوزه کیف پول‌های رمزارزی
7. استخراج
8. نکات مهم در قوانین رمزارز به شرح زیر است
بانک مرکزی توکن را رمزارزی جدید و صرفاً نتیجه‌ای از یک ICO در نظر گرفته است.
بانک مرکزی هر چند صرافی رمزارز را تعریف کرده است، اما از تعریف قوانین ارائه مجوز به صرافی خودداری کرده و آن را به بعد موکول کرده است.
بانک مرکزی از ارائه قوانین حوزه استخراج خودداری کرده و به دلیل «صنعت خوانده شدن استخراج» آن را به سازمان‌های دیگر واگذار کرده است.
بانک مرکزی ارائه قوانین توکن‌های با پشتوانه غیر از فلزات باارزش، ارز و ریال را به بورس ایران واگذار کرده است.
بانک مرکزی تنها رمزارزهای منطقه‌ای و رمزارز با پشتوانه ریال (که انتشار و ساخت آن در اختیار بانک مرکزی است) را برای پرداخت‌های درون کشور مجاز دانسته است.
خلاصه بخش‌های مهم و اساسی قوانین منتشره بانک مرکزی برای رمزارز:
تعریف رمز ارز از نظر بانک مرکزی
رمزارز یک نوع دارایی مالی است که بر بستری دیجیتال، غیر متمرکز و شفاف به نام زنجیره بلوک موجودیت می‌یابد. این دارایی‌ها می‌توانند در شرایطی کارکرد پولی به خود بگیرند.
رمزارز بانک مرکزی: شکل الکترونیک همان پولی است که توسط بانک مرکزی خلق و صادر میشود و قابلیت آن را دارد که منطبق بر اصول رمزنگاری، در یک بستر توزیع شده و بصورت فرد به فرد بدون دخالت هیچ نهاد واسط پرداخت تبادل شود. این نوع رمزارز به پشتوانه پول ملی کشور (ریال) صادر میشود.
رمزارز منطقه‌ای: رمزارزی است که به پشتوانه یک دارایی مورد توافق در یک پیمان چندجانبه‌ی پولی بین چند کشور و با هدف تسهیل و تسریع تبادلات تجاری بین آن کشورها صادر و استفاده میشود.
صرافی رمزارزی: نهادی است که وظیفه تبدیل رمزارز کاربران به سایر رمزارزها، پول ملی کشور یا سایر ارزهای رایج دنیا و برعکس را برعهده دارد.
رمزارزهای جهان روا تنها در صرافی‌هایی که مقررات آن در بخش الزامات عمومی صرافی‌ها آورده شده است، قابل خرید و و فروش و تبادل هستند. در حال حاضر استخراج رمزارزهای جهانروا در کشور به عنوان یک صنعت در نظر گرفته شده و مقررات‌گذاری در این حوزه از حیطه وظایف و نظارت بانک مرکزی خارج است. انتشار توکن با پشتوانه ریال تنها در کنترل و اختیار بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است. توکن با پشتوانه ریال تنها در بانک‌های مجاز و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران قابل تبادل است.
انتشار توکن با پشتوانه سایر دارایی‌ها از حیطه نظارت و اختیارات بانک مرکزی خارج بوده و تابع قوانین بورس جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. مقررات در این حوزه با محوریت سازمان بورس و اوراق بهادار و با همکاری بانک مرکزی جهوری اسلامی ایران تدوین و ابلاغ خواهد شد.
توکن با پشتوانه سایر دارایی‌ها در بورس کالا و اوراق بهادار، قابل تبادل است. انتشار توکن بدون پشتوانه از حیطه وظایف بانک مرکزی خارج بوده و تابع قوانین بورس جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. توکن بدون پشتوانه در بورس کالا و اوراق بهادار، قابل تبادل است. استفاده از توکن بدون پشتوانه به عنوان ابزار پرداخت در کشور ممنوع است. رمزارز منطقه‌ای میتواند به عنوان ابزار پرداخت در کشور مورد استفاده قرار گیرد. صرافی‌های دارای مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، پس از احراز شرایطی که توسط بانک مرکزی اعلام می‌گردد، مجاز به ارائه خدمات صرافی رمزارزی می‌باشند. فهرست رمزارزهای قابل مبادله در صرافی‌های رمزارزی، توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین و در بازه‌های سه ماهه به صرافی‌های رمزارزی ابلاغ خواهد شد. صرافی‌های رمزارزی ملزم به رعایت قوانین مبارزه با پولشویی و شناسایی مشتریان (KYC) خواهند بود. خرید و فروش رمزارز به صورت فردی تنها در صورت احراز کامل هویت و ردوبدل شدن اطلاعات هویتی و اسناد و اطلاعات مربوط به منشأ منابع مالی یا رمزارز مجاز است. سقف تبدیل ریال به رمزارزها و بالعکس، در صرافی‌های مجاز تابع مقررات عمومی قوانین ارزی کشور خواهد بود.
سخن پایانی
اولین ارز رمزنگاری شده بیتکوین بود. تا اواخر سال 2016 غیر از بیتکوین ارز خاص و بزرگ دیگری وجود نداشت. اگر می‌خواستید در ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کنید، بیتکوین می‌خریدید. سایر ارزهای دیجیتال (که با نام آلتکوین شناخته می‌شوند) در آن زمان فقط مانند سهام کم‌ارزش بودند که در یک بازار غیرشفاف معامله می‌شدند و صرفا ابزاری برای Pump و Dump بودند. اما این وضعیت پایدار نماند. گرچه بیتکوین همچنان سردمدار ارزهای دیجیتال است ولی از سال 2017 سهم بازار آن از کل بازار ارزهای دیجیتال از 90 درصد به زیر 40 درصد رسیده است. بسیاری از مردم از این رویداد اطلاع یافتند، زیرا شاهد پرطرفدار شدن اتریوم و مشکلاتی مانند اندازه بلاک در شبکه بیتکوین بودند. این موضوع نشان می‌دهد که همیشه باید چشمان‌تان باز باشد و ببینید که مردم به سمت کدام ارز می‌روند.
در نظر داشته باشید در هنگام سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال، بیتکوین به عنوان یک دارایی پیش‌فرض در اکثر سبدها وجود دارد ولی شاید به عنوان مهمترین دارایی مطرح نباشد. در یک سبد که به خوبی چیده شده است، سایر ارزها مانند این موارد نیز احتمالا به چشم می‌خورد:
اتریوم
ریپل
لایت‌کوین
مونرو
آیوتا
NEM
Stellar
و…
می‌توانید سایر ارزهای رمزنگاری شده را در سایت Coinmarketcap.com مشاهده کنید.
پیمنت 20 خرید و فروش بیت کوین و خدمات مرتبط با آن را در برنامه کاری خود قرار داده است. شما می‌توانید در صورت تمایل به سرمایه‌گذاری روی بیت کوین، جهت تهیه یا فروش این ارز دیجیتال از راهکارهای سایت 20 پیمنت کمک بگیرید.
